درام های روانشناسانه یا همان سایکودرام، جذابیت های بالقوه زیادی برای مخاطبان صنعت سینما داشته و همین امر نیز سبب ساز تولید آثار متنوعی با محوریت آن شده است. سایکودرام های موفق و ماندگار تاریخ سینما که البته تعدادشان هم چندان زیاد نیست، به خوبی از این ظرفیت بالقوه بهره گرفته و آن را به فعل رسانده اند.
«روشن» به کارگردانی روح الله حجازی یکی از آنها است که در جشنواره سی و نهم فیلم فجر به نمایش درآمده و بحث های زیادی پیرامونش میان موافقین و مخالفینش درگرفت. به بهانه آغاز اکران فیلمها در این برهه نگاهی کوتاه به آن میاندازیم، شب چهارم؛ روشن!
.
♦️«روشن»
«روشن» فیلمی شخصیت محور است که براساس قهرمانی به همین نام پیش رفته و با نمایش سرنوشت او به پایان می رسد. در پرده نخست، با روشن مرد میانسال عاشق سینما و وضع بهم ریخته زندگی اش آشنا می شویم. از بیکاری و بی پولی گرفته تا تقاضای طلاق مریم و جدایی اجباری از دخترش ندا.
.
حجازی در نیمه میانی فیلم بیش از هر چیز روی تنهایی عمیق روشن و انفعال مفرطش مانور داده و به شکلی ظریفی موضوع اخته بودن او را به عنوان زیرمتن مطرح می کند، در نقطه مقابل، شخصیتی مکمل به نام سعید از اقوام مریم قرار دارد که رذالتی در لایه های زیرین وجودش به چشم می خورد. شخصیتی که نیمه میانی لاغر فیلم که آشکارا از کمبود داستان فرعی رنج می برد را پوشش داده و فیلم را از سقوط کامل نجات داده است!
.
برای نمونه می توان به سکانس حضور شبانه روشن و سعید در خانه مجردی دوستان سعید اشاره کرد که تکانی به فیلم داده و خون تازه ای به رگ های آن تزریق می کند و در عین حال یک فرار از ممیزی هوشمندانه هم با خود دارد.
.
نقطه عطف دوم فیلمنامه هم سروشکل خوبی داشته و به خوبی زمینه را برای طغیان روشن و وارد شدن فیلم به پرده پایانی را فراهم می کند، حجازی در روشن به یک بلوغ تکنیکی رسیده و آخرین ساخته سینمایی اش از این لحاظ یکی از بهترین فیلم های جشنواره سی و نهم به حساب می آید.
.
برای مثال تنها کافی است به کاربرد رنگ در فیلم و نیز قاب های فشرده آن اشاره کرد. حضور متفاوت عطاران در نقش روشن، یکی دیگر از برگ برنده های فیلم در مواجهه با تماشاگران است که بیش از هر چیز نشان از بازیگر توانایی دارد که در سال های اخیر به هیچوجه از توانایی های بالقوه اش در بازیگری بهره گرفته نشده است.